Waarom 120 identieke appartementen bouwen geen goed idee is

Alleen een gezonde mix van functies zorgt voor een bruisende buurt. Ons advies: combineer wonen, werken, winkelen, zorgen, sporten en vrijetijdsbeleving zoveel mogelijk. Daarom ook de ferme titel: wie kiest voor één functie, dreigt sneller dan gedacht saai en onaantrekkelijk te worden – denk aan grote grijze woonblokken, verlaten winkelstraten zonder bewoning boven de winkels en het verlaten uitzicht van parkings en gebouwen, ‘s weekends op bedrijventerreinen.

Het kan zelfs een argument zijn om keuzes te maken bij de planning van een herbestemming: vermijden dat we na korte tijd weer moeten bijsturen, want saai, onaantrekkelijk of dalende vraag. Zeker economisch goed in het oog te houden. Maar nog liever maken we net die functiemix die alle belangen overstijgt en tegelijk met alles rekening houdt, niet alleen het economische belang. Utopisch? Onmogelijk? Bij bow architecten geloven we van niet – en dat proberen we dag na dag te bewijzen met onze herbestemmingsprojecten.

Onze ervaring: als we de perfecte functiemix voor een herbestemming eindelijk bereiken, blijft van de oorspronkelijke ideeën vaak weinig overeind. Maar het project werd wel veel sterker – en iedereen kan er zich achter scharen, alle belangen zijn verzoend.

In het beginstadium van een herbestemmingsproject komt elke partij met een welomlijnd doel voor ogen. Veel open ruimte, zegt de stadsplanner. Zo snel mogelijk state-of-the art lofts maken in de loods, zegt de eigenaar of projectontwikkelaar. Een co-housing in de hoeve, met veel gemeenschappelijke binnenruimte en één groot gedeeld buitenspeelveld, zeggen de grondleggers van een co-housinggroep.

Daar komen we van los. We nemen letterlijk afstand. Want vanop een afstand zie je beter: hoe ziet de bebouwing in deze buurt er vandaag uit? Welke mensen en welke generaties wonen er? Waar hebben zij nood aan? En de hamvraag: hoe herbestemmen we met wat er vandaag is, maar ook met wat morgen nog komt? Zal er nog vraag zijn naar co-housingprojecten voor jonge gezinnen? Wat is de toekomst van het project wanneer de gezinnen niet meer zo jong zijn, over pakweg 40 jaar? Bij bow architecten stellen we daarom voor om het project nu al te versterken, door een eengezinswoning toe te voegen. Of nog mogelijkheden open te laten, zodat het project niet stopt bij de oplevering van de herbestemming.

Telkens blijkt dat we tot een gezonde mix van functies kunnen komen door de ruimte te lezen: het gebouw en de omgeving. Dat nemen we als startpunt in gesprekken – en daar gaan we stap voor stap gedachten aan toevoegen. Tot de open ruimte die elke stadsplanner zo graag wil, zinvolle open ruimte is. Want wat is open ruimte zonder gebruikers en zonder functie? En misschien eindigen we ook met minder lofts, maar een atelier of winkelruimte extra? Zelden krijgt een herbestemming nog één functie, zoals wonen of winkelen.

Het hele proces van herbestemmen is veel breder dan louter renoveren van een oud gebouw, eventueel een deel slopen en deel bijbouwen - en het een nieuwe functie toekennen. Alle puzzelstukjes moeten kloppen. Bij bow architecten is onze sterkte om los te komen van de details en het grotere plaatje te zien. Vanuit dat helikopterperspectief ontdekken we noden, waarover we kunnen samenwerken met experts ter zake. Om de aantrekkelijkste lofts te creëren, werken we samen met interieurarchitecten. Dat ligt voor de hand. Maar ook zo voor co-housing, studentenhuisvesting en zorgwonen of infrastructuur voor senioren of mensen met een zorgvraag. Telkens zoeken we de juiste experten om mee samen te werken.

Voor een projectontwikkelaar of investeerder die snel en goedkoop vooruit wil geraken, maakt het de zaken er niet gemakkelijker op. Op korte termijn maken we alles net veel complexer, maar op langere termijn loont onze aanpak op veel vlakken: duurzaamheid, levensduur, levenskwaliteit, esthetiek – noem maar op!